TBMM Lideri Mustafa Şentop, Türkiye’de 23 milyon çocuktan 270 bine yakınının yetim, 82 bine yakınının da öksüz olduğunu belirterek, “Ayrıca 5 bine yakın çocuğumuz da hem öksüz hem yetimdir. Çocuklarımızın ruhen ve bedenen sağlıklı insanlar olarak yetişmelerini sağlamak hepimizin, başta devlet olmak üzere toplumumuzun ve birlikte bir organizasyon, iş birliği içerisinde bunu yerine getirmemizin bir sorumluluk, bir görev olduğunu ifade etmek isterim.” dedi.
Şentop, Yetim Vakfı, İstanbul Üniversitesi ve Bağcılar Belediyesi işbirliğiyle “Dünya Çocuk Hakları Günü” kapsamında düzenlenen “Yetim ve Kimsesiz Çocuklar Sempozyumu”nun açılışında konuştu.
Arapça bir söz olan yetimin sözlükte “yalnız olmak, tek başına kalmak” manasına geldiğini aktaran Şentop, üzücü içeriği prestijiyle hüzün verici manalar içeren kavramlara İslam’da hoş manalar verildiğini lisana getirdi.
Yetim sözünün manası olan yalnız olmanın makus değil, değer kazandıran bir şey olduğunu tabir eden Şentop, “Bu bakımdan mesela tek başına benzeri bulunmayan sedef içinden çıkan bir inci için dürr-i yetim deniliyor. Yani çok özel bir inci tanesi. Yine böyle berceste mısralar veya beyitler vardır ama bazen tek bir beyitten ibaret şiirler vardır. Bunlara da beyt-i yetim ismi veriliyor.” bilgisini paylaştı.
TBMM Lideri Şentop, Hazreti Peygamber’in de yetim olduğunu anımsatarak, şöyle konuştu:
“Yetimlik bizatihi berbat bir şey değildir. Tam aksine işte Peygamber Efendimizin şahsında görüldüğü üzere yetimlik bazen de insanı özel hale getiren bir süreç için gerekli bir konudur. Peygamber Efendimizin hayatında bir baba yok. Zira onun özel olarak yetişmesi, rastgele bir etki tesir altında kalmadan yetişmesi murat edilmiştir. Bu bakımdan bu sözün hoş bir söz olduğunu, özellikle Peygamber Efendimizin yetim olması hasebiyle de daha da hoşlaşan bir söz olduğunu tabir etmek lazım.”
“Kur’an, 22 ayette yetimlerle ilgili büyük bir hassasiyeti önermiştir”
Şentop, toplumlar sağlam temelleri olan ahlaki unsurlar ve onlara dayanan kurumsal yapılarla organize edilmemişse bunun birinci yansımalarının yaşlılar, yoksullar, bayanlar ve yetimler üzere zayıf toplum bölümleri üzerindeki uygulamalarda ortaya çıktığını, yalnızca güçten, müeyyideden, sıkıntı kullanımından anlayan, insani ve vicdani bedelleri zayıflamış ya da körelmiş şahıslar yahut toplulukların maddi ve fiziki bakımdan zayıf toplum kısımlarına haksız davranışlar, zulümler sergilemeye başladığını anlattı.
İnsanlık tarihinin makûs model olarak soyut bir örneğe dönüştüğü Cahiliye Dönemi’nin bu bakımdan önemli olduğuna, bu dönemde yaşlılar, kadınlar ve yetimlerin kötü uygulamalara maruz kaldıklarına işaret eden Şentop, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu sebeple Kur’an, 22 ayette yetimlerle ilgili sorunlara farklı bağlamlarda, farklı açılardan değinmiş ve yetimlerle ilgili büyük bir hassasiyeti önermiştir bize, insanlara. Allah’a iman ve ibadetle bir arada yetimlere düzgün davranmanın anılması, tekrar yetimlerin itilip kakılması ve onlara karşı ilgisiz davranılmasının kınanması, müminlerin yetimleri doyurmaya, onları mali istikametten desteklemeye teşvik edilmesi, tekrar Medine periyodunda devlet gelirlerinden hazineden ganimet ve fey için yetimlere bir hak ayrılması, başka bir kalem tahsis edilmesi, yetimlerin mallarının en hoş formda korunması, büyüdüklerinde mallarının geciktirilmeden kendilerine teslim edilmesi çok temel asıllar olarak Kur’an’da vurgulu bir formda söz edilmektedir.”
“Yetim ve kimsesiz çocukların toplumsal devlet anlayışıyla ebeveyn sorumluluğunun üstlenilmesi mühimdir”
Mustafa Şentop, anne ve babanın yerini tutmasa da en yakından başlamak üzere dünya üzerindeki bütün yetimlerle ilgilenmeye çalışmanın herkesin görevi olduğunu belirtti.
Göçler, savaşlar ya da doğal vefatlar sonucu ebeveynlerini kaybeden çocukların, toplumun ortak evladı olduğunu söyleyen Şentop, fakat yeniden bu şuurla türel müdafaa ve milletlerarası kontratların de elzem olduğunu tabir etti.
Köylerden başlamak üzere, kırsalda ya da çağdaş kent hayatında çocukların korunması ve sömürülmemesi için bütün çocukların haklarının olduğunu, maddi-manevi istismar edilemeyeceklerini belirten Şentop, “Özellikle komşuluk, mahalle kültürünün gittikçe azaldığı modern dünyada ve devasa şehirlerde, gelecek dünyanın sahibi olacak çocuklarımızı yetiştirirken yetim ve kimsesiz, dezavantajlı çocukların profesyonel bir sistem içinde, kurumsallaşmış yapılar içinde hemen taranması, sosyal devlet anlayışıyla ebeveyn sorumluluğunun üstlenilmesi mühimdir. Bu ahlaki ilkelerin, temel esasların kurumsallaşması ve yaygınlaşması çok önemlidir.” değerlendirmesinde bulundu.
“Savaş sebebiyle yaşadıkları yeri terk eden çocuklar da yetim ve kimsesizlerin mahrumiyetini yaşıyor”
Birleşmiş Milletler (BM) Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) tarafından geçen yılın sonunda hazırlanan rapora nazaran, dünyada 150 milyon çocuğun yetim olduğunu, bunlara her gün 10 bin çocuğun katıldığını vurgulayan Şentop, şunları paylaştı:
“Çocukların tek sorunu, yetim ve kimsesiz kalmak değildir. Birebir vakitte savaşlar, çatışmalar sebebiyle yaşadıkları yerleri terk etmek zorunda kalan ailelerin çocukları da yetim ve kimsesiz çocukların mahrumiyetini yaşamaktadır. Geçen yıl 82 milyon insan yaşadıkları yeri terk etmek zorunda kalmıştır dünya üzerinde. Bu insanların 35 milyonu çocuklardı ve onlar da ya sokaklarda ya kamplarda yaşamak zorunda kaldılar. Bu çocuklarımızın karşılaştığı onlarca tehlike bulunmaktadır. Uyuşturucu satıcılarından bayan tacirlerine, organ mafyasına, terör örgütleri üzere cürüm yapılarına, kendilerini müdafaa imkanı olmayan bu çocukları istismar edecekleri, kendi gayelerine hizmet ettirecekleri araç olarak görmektedirler. Bu örgütler tarafından her yıl 3 milyona yakın çocuk kaçırılarak uyuşturucu ticaretinde kullanılmaktadır. Fuhuş yapmaya zorlanmakta yahut organ mafyasının elinde çeşitli organları alınarak mevte terk edilmektedir.”
TBMM Başkanı Şentop, bütün bunlarla birlikte ailesi olup da yoksulluktan kaynaklı sorunlar yaşayan milyonlarca çocuk da bulunduğuna dikkati çekerek, şöyle devam etti:
“Günümüzde insanlığın en kıymetli sorunu, adil bir paylaşımın olmamasıdır. Yetersiz beslenme, açlık sorunu yaşayan 1 milyar nüfusun 400 milyonunu çocuklar teşkil etmektedir. Her 5 çocuktan 1’i savaş ve çatışmalar sebebiyle mağdur olmaktadır. Bu arada Çin’in, Doğu Türkistan bölgesinde 2 milyondan fazla çocuğun, kültürel asimilasyona tabi tutulmak için ailelerinden alınıp kamplarda bulundurulduklarını da unutmamamız gerekir. Bu problemleri toplumsal öksüzlük, yetimlik olarak kıymetlendirebiliriz. İsrail’in Filistin’e yaptığı taarruzlardan en fazla elbet ki çocuklar etkilenmektedir. Gerçekten son 10 yılda 12 binden fazla çocuk İsrail askerlerinin silahlarından çıkan kurşunla yaralanmış, 980 çocuk da hayatını kaybetmiştir.”
“Çocukların temel haklarla gelişimlerinin sağlanması, daha sağlıklı aileler ve toplumlar oluşturacaktır”
Afganistan’da ve Yemen’de 20 milyona yakın çocuğun sağlıklı beslenme yardımına ihtiyaç duyduğunu dile getiren Şentop, Suriye’de yaşanan terör saldırıları ve iç savaş sebebiyle de 1 milyondan fazla çocuğun yetim kaldığını anımsattı.
Şentop, “Ülkemizde 23 milyon çocuğumuzdan 270 bine yakını yetim, 82 bine yakını da öksüzdür. Ayrıyeten 5 bine yakın çocuğumuz da hem öksüz hem yetimdir. Çocuklarımızın ruhen ve bedenen sağlıklı beşerler olarak yetişmelerini sağlamak, hepimizin, başta devlet olmak üzere toplumumuzun ve birlikte bir tertip, işbirliği içerisinde bunu yerine getirmemizin bir sorumluluk, bir misyon olduğunu tabir etmek isterim. Hiçbir karşılık beklemeden üstlenilen bu sorumluluklar son derecede de kıymetlidir.” diye konuştu.
TBMM Başkanı Şentop, bütün dünyada çocukların, yaşama, gelişme, korunma, katılım haklarına hiçbir ayrım gözetmeksizin sahip olması gerektiğinin altını çizerek, konuşmasını şöyle tamamladı:
“Çocukların bu temel haklarla gelişimlerinin sağlanması, daha sağlıklı aileler, daha güçlü ve sağlıklı toplumlar oluşturacaktır. Çocuk hakları eğitimi, şiddet, ihmal ve istismardan korunmalarında çocuklarımıza çok kıymetli bir bariyer teşkil edecektir. Toplumun en savunmasız kesiti olan çocuklarımız bizlere emanet. Lakin ‘Çocuk için değil, çocuk ile birlikte’ prensibiyle çocuğun hayata azami iştirakini temel almak gerekir. Bilhassa yetim ve kimsesiz çocuklarımızın temel muhtaçlıklarını karşılarken, onların kişilik haklarını ihmal etmeden, hassas kalplerini incitmeden yol almak dikkat etmemiz gereken en değerli konudur. Yetimler bizim kendileriyle bereketlendiğimiz şifa kaynaklarımızdır.”
Konuşmasının akabinde Şentop’a, Yetim Vakfı Lideri Murat Yılmaz tarafından, dünyanın farklı coğrafyalarından yetim çocukların yaptığı fotoğraflardan biri takdim edildi. Şentop, fotoğraf standını de gezerek, yapıtları inceledi.
